De voortschrijdende digitalisering van de stroomvoorziening maakt haar kwetsbaar. Het kabinet moet daarom investeren in kennis om samen met de elektriciteitssector deze kwetsbaarheid scherp in beeld te krijgen en weg te nemen. Dit concludeert de Raad voor de leefomgeving en infrastructuur (Rli) in zijn advies ‘Stroomvoorziening onder digitale spanning’.
De digitalisering van de stroomvoorziening gaat snel. Dat is nodig voor de benutting van meer duurzame energiebronnen zoals zonnepanelen en windmolens. Ook de grootschalige toepassing van warmtepompen en de tijdelijke opslag van stroom in bijvoorbeeld batterijen van auto’s spelen een rol. Door de toenemende complexiteit van de digitale aansturing van de stroomvoorziening ontstaan nieuwe kwetsbaarheden in het elektriciteitssysteem. Een andere oorzaak is dat steeds meer zelflerende en autonoom beslissende apparaten aangesloten worden op het net. De kans op grootschalige stroomuitval kan daardoor toenemen.
Op dit moment gaat veel aandacht uit naar cybersecurity en de mogelijke gevolgen daarvan voor de stabiliteit van het elektriciteitsnetwerk. De Rli wijst er op dat digitale systemen in toenemende mate ook kwetsbaar worden door onvoorzien gedrag van de geautomatiseerde systemen zelf. De raad concludeert dat overheid en bedrijfsleven op dit moment hierin onvoldoende inzicht hebben, en ook niet in de gevolgen daarvan voor de betrouwbaarheid van het hele elektriciteitssysteem. Dit moet veranderen, vindt de raad.
Momenteel zijn de taken binnen de elektriciteitsvoorziening tussen markt en overheid helder verdeeld. Digitalisering zorgt er voor dat deze scheidslijnen minder strikt worden. De raad vindt daarom dat overheid en markt samen moeten investeren in onderzoek en kennisontwikkeling met betrekking tot de gevolgen van de digitalisering van onze stroomvoorziening. De raad vindt het beperken van de aan digitalisering verbonden risico’s daarom dringend noodzakelijk.
